Vroeger was alles beter. Toen waren er de kerk, voetbalclub, harmonie en grote gezinnen. Mensen ontmoetten elkaar op straat of bij één van de vele buurtwinkeltjes. Ze zorgden voor elkaar. Voor de ouderen was er het bejaardenhuis als vangnet. Voltooid verleden tijd, weet ook Sabrina Keinemans. Zij is sinds 2019 lector Sociale Integratie bij Zuyd Hogeschool in Sittard. “De samenleving is radicaal veranderd”, zegt ze. “Mensen zijn veel meer op zichzelf gericht, leven individueler, ieder voor zich. Het aantal alleenstaanden is sterk gegroeid. Eenzaamheid is daardoor een van de grootste problemen van deze tijd. Terwijl mensen wel behoefte hebben aan contact.”

Andere samenleving
Terug naar vroeger dus. Meer buurt-, bejaarden- en gemeenschapshuizen. Overheidsgeld naar verenigingen en kleine middenstand. Sabrina schudt het hoofd. “Ik denk dat we rekening moeten houden met het feit dat de samenleving veranderd is. We moeten allereerst uitzoeken waar mensen behoefte aan hebben. Niet iedereen heeft zin om te gaan bloemschikken of klaverjassen in het buurthuis. Mensen op hoge leeftijd hebben hun partner verloren, veel van hun familie en vrienden. Zij praten liever af en toe privé met iemand of zoeken iemand die ergens met hun naartoe gaat. Voor jongeren is het weer heel anders. Die willen niet per se bij een vereniging. Contact is niet voor iedereen hetzelfde.”

Ouderen en jongeren
Waarmee de lector meteen een misvatting uit de wereld helpt. “Niet alleen ouderen hebben gevoelens van eenzaamheid. Ook jongeren hebben er last van. Ze voelen veel prestatiedruk. Op school, thuis, op hun werk, door de social media. Ze denken dat ze aan bepaalde sociale eisen moeten voldoen en kunnen niet zichzelf zijn. Dat roept gevoelens van eenzaamheid op, ook al lijkt het dat ze een heel sociaal leven hebben.”

In gesprek met buurtbewoners
Om precies uit te zoeken waar de behoeftes liggen, heeft het lectoraat Sociale Integratie van Zuyd een aantal Leerateliers opgezet. Een essentieel onderdeel is het jaarlijkse buurtonderzoek. “Onze studenten Social Work gaan in gesprek met bewoners van verschillende wijken in Sittard-Geleen. Ze vragen hen hoe ze zich voelen, wat ze missen, wat ze zelf zouden willen. De studenten maken daarvan een mooie rapportage en presenteren die tijdens een bijeenkomst in de buurt waar ook bestuurders, ambtenaren van de gemeente en ondernemers aanwezig zijn. En uiteraard zo veel mogelijk mensen uit de buurt. Dat levert zeer waardevolle informatie op. We doen dat nu, meen ik, al vijf jaar en krijgen zo een steeds beter beeld.”

Alles verbinden
Een voorlopige conclusie durft Sabrina wel te trekken. “We zien dat de wensen heel divers zijn. Er zouden meer ontmoetingsplekken moeten zijn. Buurthuizen ja, maar ook bankjes op straat, gezamenlijke tuinen, wandelingen en activiteiten. Het zou mooi zijn om dat allemaal met elkaar te verbinden, nieuwe sociale structuren te bouwen waarin mensen zich fijn voelen. Wat breder bekeken, zouden nieuwe buurten anders ingericht moeten worden. Met meer diversiteit. Voor jong en oud, met koop- en huurwoningen, scholen, voorzieningen en winkels. In een levendige buurt ontmoeten mensen elkaar. Dat is niet alleen een opgave voor een gemeente of overheid. We moeten het samen doen, met bedrijven en onderwijsinstellingen. Lost het eenzaamheid op? Misschien niet, maar het helpt wel.”

Contactpunt Eenzaamheid Sittard-Geleen
Bent u eenzaam? Of kent u iemand die eenzaam is? Neem dan contact op via telefoonnummer 046-7508410 of stuur een e-mail naar contact@knooppuntinformelezorg.nl. Wij helpen graag, u staat er niet alleen voor!